Thủ tướng phát biểu tại sự kiện Huy động tài chính thực hiện cam kết của Việt Nam về biến đổi khí hậu ngày 1/12 tại UAE. Ảnh: Dương Giang
“Biến đổi khí hậu – thách thức không biên giới này, trong năm 2023 đã vượt mọi dự báo và kịch bản ứng phó”, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm Các nước Đang Phát triển (G77) về Biến đổi Khí hậu tại Dubai, UAE chiều 2/12/2023.
“Ứng phó biến đổi khí hậu là thách thức không có đường biên giới nên chỉ có thể ứng phó thành công thông qua cách tiếp cận toàn cầu, toàn dân và đề cao chủ nghĩa đa phương, bảo đảm không ai hay nước nào bị bỏ lại phía sau”, Thủ tướng nói và cho rằng đây là quá trình lâu dài, cần có lộ trình, ưu tiên, bước đi phù hợp, hiệu quả.
Nhằm giảm thiểu “dấu chân carbon” trên con đường phát triển, đồng thời thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, Việt Nam nêu ba định hướng hợp tác cho nhóm G77.
Các nước cần trách nhiệm chung nhưng tính tới điều kiện khác biệt giữa các quốc gia. Chống biến đổi khí hậu cần bảo đảm công bằng, hợp lý giữa chuyển đổi năng lượng sạch và an ninh năng lượng toàn cầu, giữa nhu cầu phát triển và chuyển đổi xanh.
Thứ hai, Thủ tướng nhấn mạnh cần đưa đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ trở thành lĩnh vực hợp tác chủ chốt trong G77. Đây là giải pháp đột phá, căn cốt, dẫn dắt quá trình chuyển đổi mô hình kinh tế từ nâu sang xanh, tuần hoàn, bền vững.
Các nước phát triển, với ưu thế về vốn và công nghệ, cần đi đầu sáng chế các sản phẩm, nguyên liệu, năng lượng xanh, thân thiện với môi trường. Các nước đang phát triển, với thế mạnh về quy mô thị trường, lao động, tài nguyên đa dạng cần tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng xanh, nhân rộng quá trình chuyển các mô hình, sản phẩm, năng lượng…
Việt Nam cũng đề nghị thúc đẩy tài chính ưu đãi cho khí hậu làm đòn bẩy, giúp mở khóa các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Các nước phát triển đi đầu thực hiện cam kết tài chính cho khí hậu, trong đó có mục tiêu huy động 100 tỷ USD, tăng gấp đôi tài chính cho thích ứng năm 2025 cũng như đóng góp vào Quỹ Khí hậu Xanh và Quỹ Tổn thất và Thiệt hại.
Việt Nam tái khẳng định cam kết đưa phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, sau lần đầu đưa ra tuyên bố này tại COP26 năm 2021.
Thủ tướng cho biết cam kết này đang được cụ thể hóa bằng các hành động quyết liệt với các quy hoạch, chiến lược tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, xây dựng thể chế, đào tạo nguồn nhân lực, quản lý thông minh.
Sưu tầm
Việt Nam được xác định là một trong số những quốc gia trên thế giới chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu (BĐKH). Chủ động ứng phó với BĐKH là vấn đề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, quyết định sự phát triển bền vững của đất nước.
Trong những năm qua, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tập trung xây dựng năng lực dự báo, cảnh báo, chủ động phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai, thích ứng với BĐKH. Đó là việc phát triển năng lực nghiên cứu để phục vụ dự báo, cảnh báo và phân vùng rủi ro thiên tai; phát triển hệ thống theo dõi, giám sát thiên tai, hiện đại hóa hệ thống quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn; xây dựng hệ thống giám sát, kịch bản BĐKH, nước biển dâng; lập bản đồ cảnh báo thiên tai chi tiết đến từng vùng, miền, địa phương.
Tổ chức thực hiện Kế hoạch quốc gia thích ứng với BĐKH giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; phát triển và nhân rộng các mô hình thích ứng với BĐKH dựa trên hệ sinh thái, dựa vào cộng đồng và dựa vào tự nhiên. Tập trung bảo vệ rừng đầu nguồn, bảo vệ nguồn nước, các hệ sinh thái ven biển; trồng rừng ngập mặn, bảo vệ nguồn lợi thủy hải sản. Xây dựng các khu bảo tồn biển đảo; bảo vệ và phát triển bền vững hệ sinh thái rừng. Hạn chế khai thác nước dưới mặt đất nhằm giảm sụt lún, nhiễm mặn ở các vùng ven biển.
Các hoạt động bảo vệ môi trường ở các khu đô thị, khu công nghiệp và làng nghề cũng được quan tâm. Nhà nước khuyến khích, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ xanh, thân thiện với môi trường; thiết lập hệ thống quốc gia về giám sát, báo cáo, thẩm định cho các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính. Thực hiện các nhiệm vụ trong Kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris về BĐKH, kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH quốc gia và các kế hoạch có liên quan…
Theo đánh giá của các tổ chức quốc tế, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai và BĐKH, trung bình mỗi năm phải chịu từ 6 – 7 cơn bão. Những ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, hay thiếu nguồn nước sạch sinh hoạt tại nhiều địa phương, vùng miền đang xảy ra với tần suất ngày càng nhiều hơn gây trở ngại đời sống sinh hoạt của Nhân dân và sự phát triển của đất nước.
Đặc biệt, những năm gần đây thiên tai bất thường, cực đoan và khó dự đoán đã xảy ra. Để thích ứng với BĐKH, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương cùng vào cuộc với quyết tâm cao nhất để thực hiện lộ trình chuyển đổi từ mô hình phát triển sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch, lãng phí tài nguyên hiện nay sang phát triển ít phát thải có sức chống chịu cao, bởi lẽ trong mấy chục năm qua, quá trình công nghiệp hóa đã làm gia tăng lượng khí thải nhà kính vào bầu khí quyển. Hệ quả là khí hậu bị biến đổi, nhiệt độ bề mặt Trái đất tăng lên, nước biển dâng, kéo theo các sự kiện thời tiết cực đoan. Dưới tác động của thời tiết khắc nghiệt, BĐKH đã trở thành những tác nhân hàng đầu gây ra sự thiếu hụt về lương thực, làm mất cân bằng hệ sinh thái, suy giảm đa dạng sinh học, cạn kiệt tài nguyên.